Uitbuiterij in een Gallisch dorpje? Echt niet!

Uitbuiterij in een Gallisch dorpje? Echt niet!

In het blad Binnenlands Bestuur van 4 mei 2015 schreef Willem Boonstra een artikel over Dantumadiel en de DFK-gemeenten. Hij baseert zich op interviews met burgemeester Bilker van Kollumerland van burgemeester Heldoorn van Dantumadiel.

Verongelijkt

Burgemeester Bilker toont zich verongelijkt. “Dantumadiel heeft Kollumerland in het verleden zelf gevraagd om mee te doen en nu laten ze ons in de steek.” Dat Dantumadiel Kollumerland heeft uitgenodigd om te fuseren, dat geldt in ieder geval niet voor de Raad. In hoeverre het wel geldt voor het College, kunnen wij niet helemaal beoordelen. Als het ging om een herindeling was de Raad altijd tegen. Dat dat bij het College anders lag, is bekend. Voor zo ver dat verwarring heeft veroorzaakt, is dat niet te wijten aan de Raad, maar hooguit aan het College. Het College moet ervoor oppassen dat het geen verkeerde verwachtingen wekt, ook als het er andere gedachten en voorkeuren op na houdt dan de Raad. De Raad heeft het immers voor het zeggen.

De argumenten die burgemeester Bilker noemt voor en tegen een herindeling, laten we op dit moment voor wat ze zijn. Ze zijn niet meer zo actueel. De herindelingsbesluiten zijn immers genomen.

Uitbuiterij

Minder gepast vonden wij het gebruik van het woord ‘uitbuiten’. Wij zouden, volgens burgemeester Bilker, het uitstel van de ambtelijke fusie uitbuiten. ‘Uitbuiten’ heeft doorgaans een negatieve klank. Je benut een bepaalde situatie, maar dat gaat dan ten koste van iets waardevols. Het is natuurlijk maar net hoe je er tegen aan kijkt. SGP Dantumadiel wil het uitstel benutten om tot een betere oplossing te komen dan een volledige ambtelijke fusie. Een oplossing die beter is, niet alleen voor Dantumadiel, maar ook voor de DFK-gemeenten. Wij zouden het jammer vinden als dat ten koste zou gaan van Kollumerland of een andere gemeente. Dat is beslist niet ons doel.

Bezorgd

Burgemeester Heldoorn toont zich bezorgd. Hij is bang dat Dantumadiel in de toekomst alsnog van hogerhand gedwongen zal worden om te fuseren. SGP Dantumadiel deelt die angst niet. In de eerste plaats is angst een slechte raadgever. En in de tweede plaats is een dreiging van dwang voor ons eerder een reden voor verzet dan voor overgave. In de derde plaats weten wij gewoon niet wat er in de toekomst gebeuren zal. Daar valt naar onze inschatting zo weinig over te zeggen dat we daar beslist niet op vooruit willen lopen.

Aansturing

In de Raad is al vaak betoogd dat de aansturing van een gefuseerde ambtelijke organisatie zo problematisch is dat je niet aan een ambtelijke fusie moet beginnen. Die betogen kwamen niet in de eerste plaats uit de hoek van de niet-collegepartijen, maar juist uit de hoek van de collegepartijen. Fractievoorzitter Jan Jitse Visser van het CDA denkt dat Dantumadiel dan alleen maar “lege briefkes” meer in te brengen heeft en Jerrit de Bruin van de FNP noemde het “een gedrocht”. “Ik kom uit die ambtenarenwereld. Dat wordt hem niet. Je krijgt een heel groot ambtenarenapparaat met zijn eigen gang van zaken. Ook een risico van afbraak. Dit moeten we niet eens willen. Die grote ambtelijke organisatie bepaalt zijn eigen beleid”, aldus De Bruin. 

Nu laat burgemeester Heldoorn in Binnenlands Bestuur optekenen dat er best een constructieve aansturing te bedenken is. Het is wel jammer dat de burgemeester daar niet eerder mee gekomen is. In het gemeentebestuur komt het aan op een constructief gesprek tussen Raad en College. Samen kom je tot goede besluiten. De Raad heeft steeds laat weten grote vraagtekens te hebben bij de aansturing van de ambtelijke fusieorganisatie. Het College heeft nooit veel moeite gedaan om de Raad op dat punt gerust te stellen. Waarom niet? Dat is een gemiste kans.

Het College heeft überhaupt niet veel moeite gedaan om de Raad gerust te stellen. Ook andere vragen (bijvoorbeeld die over de frictiekosten) worden door het College eerder genegeerd dan serieus genomen. SGP Dantumadiel verwacht van het College dat het inhoudelijk communiceert. Als je inhoudelijke argumenten hebt, kom daar dan mee. Anders moet de Raad aannemen dat het om niets anders gaat dan een politiek (machts)spel. Wees open en zeg wat je denkt.

Onlangs realiseerden wij ons dat de gemeenschappelijke regeling Werkorganisatie DDFK voor verschillende besluiten unanimiteit voorschrijft. Is dat het misschien wat voor het College geruststellend is? SGP Dantumadiel roept het College op zijn ideeën over een constructieve aansturing te delen met de Raad. die vragen te beantwoorden.

Demonisering

Ook burgemeester Heldoorn gebruikt een woord waar SGP Dantumadiel niet gelukkig mee is. Hij vindt dat de ambtelijke fusie wordt "gedemoniseerd". Je demoniseert iets als je het als het hoogste kwaad voorstelt. Als je iets ongenuanceerd als slecht voorstelt. Het gebruik van het woord werkt daardoor per definitie polariserend. Dat is jammer en dat zal de bedoeling van onze burgemeester ook niet geweest zijn. Daar kennen we hem te goed voor. Wie bedoelt de burgemeester overigens als hij het heeft over het demoniseren van een ambtelijke fusie? Het CDA met zijn “lege briefkes”? De FNP met zijn “gedrocht”? Wat SGP Dantumadiel betreft, wij zijn ongenuanceerd in onze afwijzing van een volledige ambtelijke fusie. Die is niet alleen onwerkbaar, maar ook onbetaalbaar. Toch zijn wij ook weer wel zo genuanceerd dat wij bereid zijn mee te denken over een gedeeltelijke ambtelijke fusie, en wel onder drie voorwaarden: (1) behoud van eigen beleidsvoorbereidende en beleidsvormende ambtenaren, (2) geen gedwongen winkelnering en (3) geen groepsdenken.

Gallisch

Bevreemdend is het kopje boven de laatste alinea van het artikel: “Gallisch dorpje”. Het is topografisch bevreemdend in die zin dat de gemeente Dantumadiel niet in Frankrijk ligt. Het is ook taalkundig bevreemdend omdat het woord ‘gallisch’ tegenwoordig de betekenis heeft van kwaad, geïrriteerd, wrevelig, kregelig. Wie zou het nu in zijn hoofd gehaald hebben om Dantumadiel of een van onze mooie dorpen te verbinden met een van die bijvoeglijke naamwoorden? Onze burgemeester toch niet?