Tijd voor ander bestuur in Dantumadiel

Dinsdagavond 31 mei stemde de gemeenteraad van Dantumadiel in met het vrijgeven van ruim € 350.000 voor de verdere voorbereiding van een ambtelijke fusie met de Dongeradeel, Ferwerderadiel en Kollumerland. Vóór stemden de het CDA, de CU en de FNP – alle drie vertegenwoordigd in het College van BenW – tegen stemden de andere partijen. Het besluit om opnieuw geld vrij te geven voor de ambtelijke fusie roept om verschillende redenen vragen op.

Politiek

In de eerste plaats is het vreemd dat het CDA zich nu sterk maakt voor een ambtelijke fusie, terwijl fractievoorzitter Jan Jitse Visser een paar maanden geleden nog omstandig uitlegde dat zo’n ambtelijke fusie voor Dantumadiel alleen maar nadelen had. “We hebben straks niks meer in te brengen dan lege briefjes”, zo betoogde hij. Het CDA wilde altijd een herindeling, maar die ging niet door. En nu het moet kiezen tussen een ambtelijke gefuseerd Dantumadiel en een zelfstandig Dantumadiel, lijkt het erop dat het CDA toch nog de voorkeur geeft aan een ambtelijke fusie, ondanks al de nadelen. Maar dat kun je toch bijna niet geloven. Dantumadiel heeft haar burgers altijd prima kunnen bedienen en dat kan ze nog. Waarom dan toch die voorkeur voor een ambtelijke fusie…?

Wat voor het CDA geldt, geldt in nog sterkere mate voor de FNP. De FNP heeft er nooit een geheim van gemaakt dat zij een ambtelijke fusie absoluut niet zag zitten. “Dat wordt hem niet. Dat moet je niet eens willen”, aldus fractievoorzitter Jerrit de Bruin nog maar een paar weken geleden. Nee, de FNP was altijd voorstander van een zelfstandig Dantumadiel. Of desnoods dan maar een herindeling. Maar in ieder geval geen ambtelijke fusie. Waarom stemde de FNP dan toch in met het vrijgeven van die ruim € 350.000…?

Over de CU zullen we het maar niet hebben. Van die partij is absoluut onduidelijk wat zij nu eigenlijk wil. Fractievoorzitter Mw. Thea Smit wil het wel eens proberen, zo’n ambtelijke fusie. En zij wekt de suggestie dat je er, als het dan niet gaat, gewoon mee op  kunt houden. Maar zij snapt toch ook wel  dat je een ambtelijke fusie niet terug kunt draaien? En snapt toch ook wel dat er, als het dan niet gaat, maar één mogelijkheid overblijft: toch maar een herindeling?

Er is dus eigenlijk geen mens die echt voorstander is van een ambtelijke fusie. En toch drijven het CDA, de CU en de FNP hem door. Waarom toch…? Er is maar één antwoord mogelijk: ze drijven hem door om politieke redenen. Ze doen het niet voor knikkers, maar voor het spel. Voor het politieke spel. Ze doen het niet omdat ze denken dat dat goed is voor Dantumadiel en voor de burgers van Dantumadiel (ze weten wel beter). Nee, ze doen het omdat ze denken dat dat goed is voor hun politieke positie. Het CDA, de CU en de FNP zijn politiek bezig.

Onverantwoord

In de tweede plaats is het vreemd dat het CDA, de CU en de FNP de ambtelijke fusie willen doorzetten terwijl duidelijk is dat de kosten van de ambtelijke fusie voor de gemeente Dantumadiel onbetaalbaar zijn. Dan gaat het vooral om de zogenaamde frictiekosten, de kosten die een gevolg zijn van de ambtelijke fusie. Je kunt dan denken aan kosten van organisatieadviseurs, opleidingskosten, afvloeiingskosten, kosten van werving en selectie, kosten van vervroegde afschrijvingen op gebouwen die niet meer nodig zijn, enzovoorts. Die kosten lopen voor Dantumadiel al gauw in de miljoenen en de ervaring leert dat ze altijd tegenvallen.

Het CDA, de CU en de FNP lijken zich helemaal niet om die kosten te bekommeren. Ze zeggen dat ze niet weten hoeveel die kosten zullen zijn en dat ze er daarom ook geen rekening mee kunnen houden. Dat is natuurlijk onzin. Natuurlijk weet je niet hoeveel die kosten precies zullen zijn, maar je weet wel dat ze er aankomen en dan moet je er ook rekening mee houden. Als dat niet doet, ben je onverantwoord bezig. Onverantwoord bezig met gemeenschapsgeld. Met belastinggeld van de burger van Dantumadiel. Zeker voor een partij als het CDA, dat het immers altijd heeft over rentmeesterschap, is dat onbegrijpelijk.

Van dat rentmeesterschap van het CDA kwam trouwens toch al weinig terecht. Nog maar pas geleden besloot de gemeenteraad, aangevoerd door het CDA, om zo’n € 900.000 uit te geven voor privatisering van de begraafplaatsen. Ook toen, december 2015, repte het CDA er met geen woord over waar dat geld vandaan zou moeten worden gehaald. Dat moest het College van BenW maar uitzoeken, vonden ze.

Er is maar één conclusie mogelijk: het CDA, en ook de CU en de FNP, zijn onverantwoord bezig. Volstrekt onverantwoord.

Voorwendsel

Als je het hen op de man af vraagt, zeggen ze: “Wij zetten de ambtelijke fusie door omdat we betrouwbaar willen zijn. We hebben ooit A gezegd, dan moeten we nu ook B zeggen. Wij willen woord houden. Afspraak is afspraak”. En inderdaad, afspraken zijn er om je eraan te houden. Daar kun je niet zo maar eenzijdig van afwijken. Maar er kunnen wel redenen zijn om in goed overleg nieuwe afspraken te maken. Zo kunnen zich nieuwe omstandigheden voordoen, die nieuwe afspraken nodig maken. In goed overleg. Het kan ook zo zijn dat een of meer partijen tot andere inzichten komt. Ook dan kan het nodig zijn andere afspraken te maken. En daar is ook niets op tegen. Als het maar gaat in goed overleg.

Als het CDA, de CU en de FNP zeggen: “Wij zetten de ambtelijke fusie door, want dat hebben we nu eenmaal afgesproken in het coalitieakkoord”, dan is dat natuurlijk onzin. Niemand verbiedt de coalitiepartijen om hun coalitieakkoord te herzien. In tegendeel, daar hebben ze redenen genoeg voor. Zo is daar het rapport Herindelingsscan Noordoost-Fryslân 2015/2016 van het Ministerie van Binnenlandse Zaken met nieuwe gegevens in over de financiële positie van de DDFK-gemeenten en nieuwe gegevens over de Rijksbijdrage in de frictiekosten. Denk ook aan het besluit van de DFK-gemeenten om op weg te gaan naar een herindeling en het besluit van Dantumadiel om dat niet te doen.

Als het CDA, de CU en de FNP zeggen: “Wij zetten de ambtelijke fusie door, want dat hebben we nu eenmaal afgesproken met de DFK-gemeenten”, dan is dat net zo goed onzin. Ook die afspraken kunnen in goed overleg worden herzien. En de DFK-gemeenten snappen echt wel dat ze het in redelijkheid van Dantumadiel niet kunnen vergen om de ambtelijke fusie ongewijzigd door te zetten. Ook in Dokkum, Ferwerd en Kollum wonen weldenkende en meevoelende mensen die snappen dat je zo geen goede samenwerking opzet. En bovendien, ook de afspraken met de DFK-gemeenten bevatten bepalingen voor het geval een van de partijen de afspraken wil beëindigen of opzeggen.

Er is maar één conclusie mogelijk: het CDA, de CU en de FNP, ze drukken de ambtelijke fusie door en gebruiken daarvoor gemaakte afspraken als voorwendsel, als smoes, als schijnargument.  

Ontluisterend

Het is buitengewoon spijtig, maar de gang van zaken rond de ambtelijke fusie in Dantumadiel roept een uitermate ontluisterend beeld op. Het beeld dat het in de gemeenteraad van Dantumadiel niet gaat om de kiezers, maar om de gekozenen. Het stereotiepe beeld van “Die raadsleden, ze luisteren toch niet naar ons. Ze doen gewoon waar ze zelf zin in hebben. Ze zitten er niet voor ons, maar voor zichzelf”. Hiermee valt, wat SGP Dantumadiel betreft, niet te leven. Het wordt tijd voor een ander bestuur in Dantumadiel. Het wordt tijd voor verkiezingen.

TB