Informatievoorziening sociaal domein "moet beter"

Op verzoek van de PvdA en de SGP vond een informatiebijeenkomst plaats over de aanbesteding van de maatwerkvoorzieningen voor de Wmo in 2015.

Wmo

Op 1 januari 2015 treedt een nieuwe Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo) in werking. Daardoor zal veel veranderen, voor de mensen die zorg nodig hebben, voor de mensen die zorg verlenen, maar ook voor de instellingen die zorg aanbieden en voor de gemeenten die daar allemaal voor verantwoordelijk worden. Een van de belangrijkste veranderingen zal zijn dat veel zorg die tot nu toe werd geregeld door het Rijk en de Provincie straks geregeld zal gaan moeten worden door de gemeente.

De gemeente Dantumadiel is al een hele poos druk bezig zich op die veranderingen voor te bereiden. Zij werkt daarbij samen met de andere DDFK-gemeenten (Dongeradeel, Ferwerderadiel en Kollumerland c.a.). Samen laten zij zich adviseren door een bekend adviesbureau (BMC).

Het hoogste bestuursorgaan in een gemeente is de gemeenteraad. De gemeenteraad heeft het in de gemeente voor het zeggen, ook als het gaat om de uitvoering van de nieuwe Wmo. Zij is er uiteindelijk ook verantwoordelijk voor. De gemeenteraden van de DDFK-gemeenten hebben daarom een kadernota vastgesteld, waarin zij in hoofdlijnen aangeven wat zij willen (richting geven) en wat zij niet willen (kaders stellen). De kadernota, die als titel had “Samen leven, zorg voor elkaar,” is in februari behandeld in de gemeenteraad (zie elders op deze website).

Ten tijde van de opstelling van de kadernota (eind 2013) was nog heel veel onduidelijk. Op veel vragen kon nog geen antwoord worden gegeven, vooral omdat er nog onduidelijkheden waren over de nieuwe wet zelf. Die duidelijkheid kwam er pas in juli 2014, toen de wet is aangenomen door de Eerste Kamer.

Omdat er nog zo veel onduidelijk was, kon de richting die de gemeenten op willen, in de kadernota nog niet nauwkeurig worden beschreven. Ook de kaders waren nog heel algemeen. Bij de behandeling van de kadernota stelde de PvdA daarom voor uit te spreken “dat wij als raad goed geïnformeerd willen worden en betrokken willen zijn bij ontwikkeling van de uitvoering hiervan en de ontwikkeling van beleid op dit gebied” en het college te verzoeken “om de raad hierover regelmatig te informeren over de voortgang hiervan. Dit zowel schriftelijk als ook in minimaal twee informatiebijeenkomsten per jaar.” Dit voorstel, vastgelegd in een motie, werd destijds door de hele raad overgenomen.

Als uitvoering van deze motie heeft het college de gemeenteraad eenmaal geïnformeerd in een openbare informatiebijeenkomst (3 juni). De schriftelijke informatie bleef beperkt tot een brief gedateerd 3 juli 2014 met informatie over een besluit van het college over “Subsidie Sociaal Domein.”

Aanbesteding maatwerkvoorzieningen

Half augustus 2014 lazen wij op de website www.noordoostzorgt.nl dat de DDFK-gemeenten in samenwerking met de gemeenten in Noordwest Fryslân werkten aan een raamovereenkomst als basis voor de aanbesteding van maatwerkvoorzieningen Wmo 2015. Op 26 augustus zou die door de gemeenten worden vastgesteld. Wij vroegen de concept raamovereenkomst op en ontdekten dat deze belangrijke informatie bevatte die bij de gemeenteraad nog niet bekend was. Tegelijkertijd kregen wij vanuit de samenleving allerlei signalen die bij ons twijfels deden rijzen over de vraag of de raamovereenkomst wel een goede basis was voor een goede aanbesteding.

Onze twijfels betroffen vooral de tarieven die door de gemeenten zouden worden betaald. De raamovereenkomst was gebaseerd op het zogenaamde Zeeuwse model. Zij beschreef minimum eisen voor de te leveren zorg-bouwstenen en bevatte bepalingen over een vaste prijs per zorg-bouwsteen. De genoemde tarieven leken dusdanig laag, dat zij geen goede basis leek voor een duurzaam goede zorg.

Vaststelling raamovereenkomst uitgesteld

Na overleg met de andere partijen in de gemeenteraad hebben wij toen samen met de PvdA het initiatief genomen om de verantwoordelijke wethouder te verzoeken de vaststelling van de raamovereenkomst uit te stellen om de gemeenteraad de mogelijkheid te bieden de raamovereenkomst met het college te bespreken. De wethouder bleek bereid ons verzoek in te willigen:  de vaststelling werd een dag uitgesteld.

Bovendien werd voorafgaand aan de raadsvergadering van 26 augustus een informatiebijeenkomst georganiseerd. Bij de informatiebijeenkomst was niet alleen wethouder Bos aanwezig, maar ook een tweetal betrokken beleidsambtenaren en een externe projectleider.

Bos: informatievoorziening “moet beter”

Wethouder Bos begon met excuses. Achteraf gezien vond hij ook dat hij de gemeenteraad niet optimaal geïnformeerd had. “Tijdens de vakantieperiode zijn een aantal belangrijke beslissingen genomen. Daar hadden wij de raad over moeten informeren en dat is niet gebeurd.” Als redenen voerde hij aan dat de meicirculaire pas in juni was ontvangen en dat vervolgens later nog eens een brief was ontvangen over bepaalde verzachtende maatregelen. Die verzachtende maatregelen leverden voor de gemeente een voordeel op van € 106.000.

Op een vraag van Dhr. Teunissen van de PvdA antwoordde het college dat er op 14 juli een brief was uitgegaan naar alle Wmo-cliënten met informatie over de huishoudelijke zorg na 1 januari 2015.

Bos: “kadernota voldoende basis”

De kern van het betoog van de wethouder was echter dat hij vond dat het college de bevoegdheid had de raamovereenkomst zelfstandig vast te stellen. De kadernota was daarvoor volgens hem voldoende basis. “Inkoop is in de kern een zaak van het college,” aldus de wethouder. Hij verwees verder naar  de brief van 4 juli met daarin onder andere informatie over de verzilveringsstrategie.

Bos: “zorgaanbieders actief benaderd”

Op een vraag van de SGP stelde het college dat al in een vroeg stadium contact was gezocht met de de zorgaanbieders. Bekende zorgaanbieders zijn actief benaderd. Om ook in contact te komen met onbekende zorgaanbieders is informatie over de aanbesteding gepubliceerd op de informatiepagina van de gemeente in de huis-aan-huisbladen (een zogenaamde uitvraag). Overigens waren in de zaal enkele kleine zorgaanbieders aanwezig, die nog maar enkele dagen op de hoogte waren van de komende aanbesteding. Een van de problemen was dat het Zorgkantoor pas in juli bereid bleek de gegevens te verstrekken over de mensen met een PGB en de door hen gecontracteerde zorgaanbieders.

Volgens het college waren er uitgebreide contacten geweest met diverse zorgaanbieders. Er is een Projectgroep Inkoop (geweest), die twee keer vergaderd heeft in Birdaard (vorig jaar, nog vóór de kadernota). Er is onder andere gesproken over de door de gemeente voorgestelde tarieven voor de door de gemeente gedefinieerde zorg-bouwstenen. Die voorstellen waren gebaseerd op informatie van het Zorgkantoor. Het overgrote deel van de tarieven (95 – 98%) bleek bespreekbaar. “In een klein percentage van de gevallen kwamen we echt niet uit.” Voor dat kleine percentage is een oplossing gevonden door te onderscheiden in reguliere zorg-bouwstenen en zware zorg-bouwstenen. De reguliere zorg-bouwstenen gelden voor een score 1 – 3 op de zelfredzaamheidsmatrix, de zware gelden voor een score 4 – 6.

Bos: “stapeling tarieven mogelijk”

Wat betreft de tarieven bleek dat de tarieven genoemde voor de zorgbouwstenen zwaar bedoeld waren als een aanvulling op de tarieven voor de zorgbouwstenen regulier. Verder bleek dat stapeling mogelijk was, ook in die zin dat cliënten in aanmerking konden komen voor zowel de bouwsteen zelfredzaamheid als de bouwsteen participatie.

Overigens is van zorgverzekeraars De Fryslân een toezegging ontvangen van € 90.000 voor wijkverpleging in een tweetal postcodegebieden in Dantumadiel.