2 mei 2016

Ambtelijke fusie voor Dantumadiel onbetaalbaar

Tom Bakker
'DDFK'

Ambtelijke fusie voor Dantumadiel onbetaalbaar

De ambtelijke fusie is voor Dantumadiel totaal onbetaalbaar. De te verwachten frictiekosten zijn zo hoog dat die bij lange na niet kunnen worden betaald uit de algemene reserves. Toch is er bij het college en de coalitie van Dantumadiel nog niemand die het aandurft om de ambtelijke fusie openlijk ter discussie te stellen.

Op de website van Dongeradeel Sociaal stond een sympathiek stukje van fractievoorzitter Jouke Douwe de Vries. Die liet weten begrip te hebben voor de aarzelingen van Dantumadiel met betrekking tot de ambtelijke fusie. Immers, het was volgens hem nog maar de vraag in hoeverre Dantumadiel na een ambtelijke fusie nog haar eigen beleid zou kunnen bepalen. En vooral: die ambtelijke fusie wordt wel erg duur en Dantumadiel krijgt daar geen Rijksbijdrage voor. Dongeradeel, Ferwerderadiel en Kollumerland wel. Die krijgen € 10 miljoen, terwijl Dantumadiel alles uit eigen zak moet betalen. Dhr. De Vries had gelijk. Een ambtelijke fusie is buitengewoon onaantrekkelijke voor Dantumadiel en bovendien onbetaalbaar.

Frictiekosten

Tot nu bedragen de kosten van de ambtelijke fusie voor Dantumadiel ongeveer € 0,5 miljoen. Maar daar zal het niet bij blijven. Wat er nog bijkomt, zijn de zogenaamde frictiekosten. Frictiekosten zijn veranderingskosten: de kosten van een andere organisatie, van andere huisvesting (afschrijvingen van oude gebouwen en investeringen in nieuwe), maar ook van andere mensen (herplaatsingskosten, vertrekregelingen en wervingskosten). De Raad van Dantumadiel heeft het College al verschillende keren gevraagd om een schatting van de frictiekosten. Want voor je ergens aan begint, moet je wel weten of je het af kunt maken. Het College was tot op heden niet bereid die te geven.

SGP Dantumadiel schat de frictiekosten voor Dantumadiel op € 4,7 miljoen. Het Ministerie van Binnenlandse Zaken heeft ooit uitgerekend dat, als de DDFK-gemeenten alle vier zouden meegaan in een herindeling, zij gezamenlijk een tegemoetkoming zouden krijgen in de frictiekosten ter waarde van totaal € 15,9 miljoen. Als wij die tegemoetkoming verdelen over de vier gemeenten op basis van het inwoneraantal per 1 januari 2015, dan zou dat voor Dantumadiel uitkomen op een bedrag van € 4,7 miljoen (29,5% * € 15,9 miljoen). Een betere schatting dan deze, € 4,7 miljoen, hebben wij niet. Daar moeten we dus mee rekenen.

Onbetaalbaar

Binnenkort moet de Raad van Dantumadiel alsnog een beslissing nemen over voorbereidingskosten voor de ambtelijke fusie ten bedrage van ruim € 350/m. Dat doet zij dan dus in de wetenschap dat er in de komende jaren nog € 4,7 miljoen aan frictiekosten achteraan komt. Die kosten moeten ten laste worden gebracht van de algemene reserves. Onlangs stuurde het College de Raad van Dantumadiel een brief waaruit blijkt dat de algemene reserves na de actualisatie van de uitgaven in het sociale domein per ultimo 2016 uitkomen op € 4,1 miljoen. In onlangs ontvangen startnotitie staat te lezen dat de norm voor de algemene reserves op dit moment € 3,1 miljoen is. Dus uit de algemene reserves kan niet meer betaald worden dan € 1 miljoen (€ 4,1 miljoen - € 3,1 miljoen).

Onze conclusie is dat de ambtelijke fusie totaal onbetaalbaar is. De te verwachten frictiekosten zijn zo hoog dat die bij lange na niet kunnen worden betaald uit de algemene reserves. De totale frictiekosten moeten we houden op ongeveer € 4,7 miljoen. Daarvan kunnen we hooguit € 1 miljoen afboeken van de algemene reserves. Blijft over € 3,7 miljoen. Boekt Dantumadiel die ook af van de algemene reserves, dan blijft er van die algemene reserves niets over en heeft Dantumadiel  nog steeds een tekort van € 600/m.

Gevangene

Tot nu toe houdt het College van Dantumadiel bij hoog en bij laag vol dat Dantumadiel op dit moment het meest gebaat is bij een ambtelijke fusie. En nog steeds weigeren de coalitiepartijen openlijk te praten over een alternatief voor een volledige ambtelijke fusie. Desgevraagd hebben zij daar maar één reden voor: betrouwbaarheid. Niemand in de Raad van Dantumadiel is meer enthousiast over een ambtelijke fusie, maar met name de coalitiepartijen voelen zich een gevangene van gemaakte afspraken.

Dat is best bijzonder. Elke afspraak kan gewijzigd worden. Niet eenzijdig, maar in goed overleg. Elke overeenkomst bevat bepalingen voor uittreding, wijziging en opheffing. Die staan er niet voor niets in. Zij bieden een eerste aanknopingspunt voor een gesprek. En het is beslist niet zo dat er in Dongeradeel, Ferwerderadiel en Kollumerland totaal geen begrip zou bestaan voor de behoefte van Dantumadiel aan een gesprek over de ambtelijke fusie. Het stukje van Jouke Douwe de Vries is wat dat betreft duidelijk. En wethouder Jelle de Vries van Ferwerderadiel liet enkele weken geleden al weten te beseffen dat er nu wellicht ook gesproken zou moeten gaan worden over de ambtelijke fusie. En zij zijn niet alleen. Ook in Dongeradeel, Ferwerderadiel en Kollumerland wonen weldenkende mensen met een beetje invoelingsvermogen…

Maar makkelijk is het allemaal niet. De weg van de minste weerstand is om alles maar op zijn beloop te laten. Maar daarmee richten we Dantumadiel (in ieder geval financieel) te gronde. Wie dat niet wil, moet niet langer om de brij van de ambtelijke fusie heen blijven lopen, maar de knuppel in het hoenderhok gooien. De koe bij de horens vatten. Daar is lef voor nodig. Wie durft?